Over apen, bananen en ons gedrag
Zo doen we dat hier nou eenmaal
Stel je voor, je hebt een kooi met daarin een vijftal apen. In deze kooi hangt helemaal bovenin, een tros bananen. Deze tros bananen is te bereiken via een touw dat in de kooi hangt. In de kooi hangt ook een regendouche. Buiten de kooi heb je een vijftal apen staan.
Uiteraard duurt het niet lang voor een van de apen naar de bananen klimt. Echter zodra de deze aap de bananen aanraakt worden meteen alle apen natgespoten. Natuurlijk vindt geen enkele van de apen dat leuk.
Na een tijdje probeert een andere aap deze bananen te bereiken. En wederom, zodra de aap de bananen aanraakt, worden alle andere apen natgespoten. Tot frustratie van alle apen. De apen krijgen door dat wanneer je aan de bananen komt, ze allemaal nat worden.
Zodra er een nieuwe aap naar de bananen probeert te klimmen wordt hij direct door alle andere apen gecorrigeerd door luid geschreeuw en het fysiek weghalen van de aap bij het touw.
Na een tijdje wordt een van deze vijf apen vervangen door een aap van buiten de kooi. Deze nieuwe aap is echter nog niet bekend met het ‘natspuit fenomeen’. Het eerste wat de aap dus doet is richting de bananen grijpen. Maar, nog voordat deze bij het touw is wordt hij weer luidruchtig gecorrigeerd.
Gedurende enkele maanden vindt er een proces plaats waarbij alle zittende apen worden vervangen door de apen die buiten de kooi staan. In deze tussentijd heeft ook de regendouche zijn functie verloren. Uiteraard willen de apen die nieuw de kooi inkomen de bananen proberen te pakken. En zoals het ritueel zich herhaalt worden ook deze apen gecorrigeerd.
Totdat een van de apen een vraagt, ‘waarom pakken jullie die bananen niet?’ En een van de andere apen zegt. ‘Zo doen we dat hier nu eenmaal’. Of misschien nog veel erger. Geen enkele aap meer een vraag stelt.
Zo doen we dat hier nou eenmaal.